Hebben jij en je partner soms moeite met een gevoel van overweldigd te raken wanneer jullie lastige relatiegesprekken moeten voeren? En vermijden jullie die confrontaties het liefst? Zijn jullie eigenlijk gewoon slecht in ruzie maken?
Sommige stellen vinden dat ze een goede relatie hebben omdat er geen conflicten zijn. Of omdat zij deze prima weten te voorkomen. Dan lijkt het alsof perfecte stellen nooit ruzie maken, toch? Maar eerlijk gezegd, wat ik vaak zie in mijn praktijk voor relatiecoaching, is dat stellen die te conflictmijdend zijn, uiteindelijk toch ergens vastlopen. Ruzie maken is, om het zo maar te zeggen, best goed voor jullie relatie. Het is dan wel belangrijk dat jullie op een gezonde en constructieve ruzie leren maken.
Verwijt naar elkaar toe
Het zit namelijk zo: ruzies en conflicten zijn gewoon nooit helemaal te vermijden. De problemen die je in je relatie tegenkomt en gekwetste gevoelen die jullie kunnen ervaren, blijven, ook als je ze probeert te negeren, toch in je systeem sluimeren. En onopgeloste conflicten kunnen leiden tot verwijt naar elkaar en het gevoel van afstand tussen jullie beiden. Een bijkomend gevolg van je niet uitspreken, is dat het erg lastig wordt om je gehoord te voelen door je partner. Want als je überhaupt niet vertelt hoe je je echt voelt tegenover je partner, dan hij of zij dat ook niet wéten. Jouw partner is natuurlijk geen mindreader…
Hoe kan conflictmijdend gedrag eruit zien?
Stel, je partner zegt iets dat jou kwetst, maar je denkt: “Ach, laat maar zitten, ik wil geen drama maken,” dus je zegt er niets over.
Of, dat je een rekening te laat hebt betaald en je partner vertelt je niet hoe gefrustreerd ze is vanwege de boete.
En dan nog die keer dat je partner niets bijzonders deed voor jullie trouwdag en jij je eigenlijk verdrietig voelde. Maar toch koos je ervoor om niets te zeggen, want ach, het is het niet waard om daar ruzie over te maken, toch?
En tot slot, soms ben je het gewoon niet eens met hoe je partner jullie kind heeft gecorrigeerd op iets, maar je houdt je mond om te voorkomen dat jullie de hele avond gaan bekvechten.
De meeste mensen die ik ken, inclusief mijzelf, voelen zich super ongemakkelijk bij ruzie of relatieconflicten. Conflicten zijn gewoon zelden leuk, en misschien heb je in het verleden weleens ervaren dat ruziemaken jullie nergens bracht en dat het tussen jullie alleen nog maar erger werd. Met die ervaring lijkt een strategie van conflictmijdend gedrag en daarmee de vrede bewaren, eigenlijk best een goed idee.
Onoplosbare problemen
Wist je dat onderzoek heeft aangetoond dat 2/3 van problemen tussen stellen eigenlijk onoplosbaar zijn? Dat betekent dus dat we te vaak ruzie maken over zaken waar geen directe oplossing voor is. Of waar misschien enkel een tijdelijk compromis te vinden is. Energie stoppen in iets wat onoplosbaar is, is dan best wel verspilde energie…
Het meest constructief en bevredigend is om je in plaats daarvan te richten op de problemen die wél op te lossen zijn. Maar het kan daarbij zeker geen kwaad om ook te praten over die dingen die onoplosbaar lijken te zijn. Dan weten jullie in ieder geval waar je bij elkaar aan toe bent en wat je van elkaar niet hoeft te verwachten.
Waarom vermijden we het liefst ruzies?
Een van de redenen waarom partners vaak conflictvermijdend zijn, is dat een van jullie, of misschien wel allebei, een gevoel van ‘overweldigd’ raken ervaren tijdens een ruzie of zelfs al voordat de ruzie begint. Bij het idee ervan alleen al slaat de angst je om het hart!
En kom je op het punt waar je teveel stress ervaart in je lichaam; zoals een verhoogde hartslag, droge mond, transpiratie, klamme handen. Je voelt een knoop in je maag, je ademhaling wordt oppervlakkig, je benen of voeten beginnen te wiebelen.
Of je kunt juist helemaal niet meer goed bewegen, dan kan je ervan uit gaan dat rationeel en logisch nadenken niet meer mogelijk is. Wat er namelijk in je lichaam gebeurt is dat het nu allerlei ingewikkelde fysiologisch processen begint, om ervoor te zorgen dat jij zo alert mogelijk wordt en de aanval/het gevaar weet te overleven. Je hart gaat sneller bloed pompen zodat je brein en je spieren extra veel bloedtoevoer krijgen, je maakt adrenaline en cortisol aan, extra glucose enzovoort.
Dit fysiologische proces wordt in het Engels “Diffuse Physiological Arousal” (DPA) genoemd. Voor je partner is deze interne stressreactie aan de buitenkant vaak moeilijk waar te nemen. En die blijft jou onder druk zetten, of je in het gesprek houden of nog meer argumenten opwerpen waarin ‘bewezen’ wordt dat hij of zij toch echt gelijk heeft. En ondertussen ben jij overspoeld geraakt en is er intern een alarmbel geactiveerd, en ben jij overgeschakeld naar een ‘vechten, vluchten of bevriezen’ modus.
Vechten, vluchten of bevriezen
Jouw brein heeft maar 1 taak en dat is zorgen dat jij overleeft. En wat dat betreft doet het in geval van stress precies wat het moet doen, echter… het is op de lange termijn niet erg helpend en zorgt het niet voor oplossingen tussen jou en je partner. Om oplossingsgericht te kunnen denken heb je je ratio en verstand nodig. En deze worden tijdelijk lam gelegd door ons angstbrein.
Sommigen partners worden in zo’n situatie juist feller en gaan de strijd aan. Maar voor anderen treedt juist het vlucht- of bevriesinstinct op. Als je voor de vluchtoptie ‘kiest’, denk je misschien: “Laat maar, ik zeg wel niets om de situatie niet te verergeren,”. Of je loopt gewoon letterlijk weg.
En sommigen van ons kunnen zelfs bevriezen, waarbij onze gedachten als het ware vastlopen als een manier om onszelf te beschermen. We sluiten ons af (system shut down) en houden onze partners op afstand.
Kort Geluk, Lange Pijn
Als je ruzies vermijdt, kun je misschien tijdelijk aan de confrontatie ontsnappen. Maar de onopgeloste problemen komen vaak gewoon weer naar boven zodra je je op een vergelijkbare manier voelt. Bij het uit de weg gaan van conflicten, maar die dan op een later moment veel heftiger als een soort boemerang terugkomen, kan je spreken van een ‘kort geluk maar lange pijn’ strategie.
Het gebeurt namelijk maar al te vaak dat er uiteindelijk een uitbarsting plaatsvindt als er te veel onuitgesproken zaken zich hebben opgestapeld. Dit soort conflicten kunnen behoorlijk emotioneel beladen zijn omdat ze meerdere onderwerpen in zich dragen. En wanneer je eindelijk al die opgekropte zaken in het hetzelfde conflict probeert aan te pakken, is het moeilijk, zelfs vaak onmogelijk, om vooruitgang te boeken en dingen te herstellen. Daarbij vergroot je de kans op overweldigd raken wanneer je teveel opgestapelde shit in één ruzie over je partner uitstort.
Oefenen met zelf-kalmering
Gelukkig is er een manier om met het gevoel van overweldiging om te gaan. Zodat je beter voorbereid en in staat bent om conflicten aan te pakken wanneer ze zich voordoen. Als eerste is het belangrijk is dat je alert bent op de signalen van je lichaam. Dat zijn dus de stressreacties zoals eerder beschreven. Wanneer je merkt dat je niet meer goed kunt luisteren naar je partner hoe hard je dat ook probeert, dan is het zaak om de rem in te trappen het gesprek te stoppen.
Een time-out nemen
Laat je partner weten dat je even een pauze nodig hebt om jezelf te kalmeren. Het is super belangrijk dat partners elkaars behoeften (een must!) aan een time-out respecteren! Dus niet het gesprek toch voort willen zetten en je partner bijvoorbeeld achternalopen door het huis. Dat maakt het alleen maar erger en onveilig.
Stel vervolgens een tijd in om weer bij elkaar te komen en verder te praten. Probeer na 20-30 minuten terug te komen en vertel je partner dan of je klaar bent om te praten.
Ga in die 20-20 minuten iets doen om jezelf te kalmeren. Misschien kun je mediteren, wat bewegen, een spelletje spelen of een boek lezen.
Probeer je niet te veel te richten op het conflict, want dat kan de overweldiging alleen maar erger maken. Het is belangrijk dat je tenminste 20-30 minuten tijd neemt want dat is de tijd wat je lichaam nodig heeft om te kunnen kalmeren.
En als je weer bij elkaar komt, deel dan je gevoelens en behoeften. Laat je partner weten hoe je je voelt en wat je nodig hebt. Bijvoorbeeld: “Ik voelde me gekwetst toen we het hadden over het overslaan van onze etentjes. Ik heb behoefte aan quality time met jou, één-op-één”. In mijn blog “fouten die stellen maken” lees je nog meer over ruzies in relaties: https://paradijsvogels-relatiecoaching.nl/fouten-die-stellen-maken-tijdens-ruzies-blog/
Terugkeren naar het gesprek
Het is belangrijk om na de time-out weer bij elkaar te komen en het meningsverschil aan te pakken. Probeer niet te veel tijd te laten verstrijken, want anders beland je weer in dat gebied van overweldiging en conflictvermijding. Bovendien kan je partner jouw ‘vertrek’ uit de ruzie als straf of passief agressief gedrag ervaren. Zo is bijvoorbeeld 2 dagen doen over weer ‘aan de tekentafel’ verschijnen echt te lang.
En als de situatie wederom verhit raakt of de overweldiging terugkomt, aarzel dan niet om nog een keer een time-out te nemen.
Tot slot
Het vergt oefening en herhaling om jezelf te kalmeren maar na een paar keer zal het waarschijnlijk gemakkelijker worden om hiermee om te gaan. En als je nog steeds merkt dat het moeilijk blijft om met je partner over problemen te praten of gekwetste gevoelen of andere lastigere kwesties, dan is het misschien een goed idee om hulp te zoeken bij een relatiecoach die jullie kan helpen om effectiever met elkaar te communiceren. Het zal jullie liefdesrelatie ten goede komen!